Bakışların Geliştirilmesi:

Motosikletinizi gözü kapalı olarak kullandığınızı farz edin. Ne kadar uzağa gidebilirsiniz? Ancak bazen şartlar öyle gerektir ki siz sanki gözleriniz kısmen kapalı gider gibi olursunuz. Gözleriniz 10 metreden bir ineğin kıllarını sayacak kadar keskin olsa da yolu görmenizin gerektirdiği gibi görmüyor olabilirsiniz.

İnsan gözü her ne kadar kamerayla kıyaslansa da, en iyi kameradan çok daha komplike, karışıktır. Kameradan farklı olarak göz sadece dar bir odak alanını net görebilir. Bu yüzden bir şeye bakarken devamlı olarak saniyede on defa değişir. Eğer bu panoramik etki için olmasaydı siz tünel görüşüne sahip olurdunuz.

Gözlerin devamlı uyarı ihtiyacındadır, dikkatli bakmak keskinlik kaybına sebep olur. Bir şey üzerinde bakışınızı ne kadar uzun sabitlerseniz o kadar az görürsünüz. Tehlike yaratan kısım şudur; Göze ait çevresel görüş açısı önemli ölçüde siz tam karşınızdaki belirsiz dar hattı görmeye başladığınızda azalmış olur.

Biz etrafımızda olup bitenden haberdar olmak için gözlerimizin çevresel görüş açısına ihtiyaç duyarız. Bu görüş için de bir şey dikkatimizi çektiğinde biz onun üzerine merkez yada fovealı görüş ile zoomlanırız. Zen ustalarının dediği gibi bir şeyi görmek için gerileceğinize yumuşak gözleri kullanın. Her şeye gevşek ama istekli bir odaklanmayla bakın. Görüş hattınızı devamlı hareket halinde tutun, hiçbir şey üzerinde 2 saniyeden fazla odaklanmayın. Bilhassa yüksek süratlerde bu daha bir gerçeklik kazanır. Yada daha makul süratlerde ama yoğun trafikte.

İlk bakışta yüksek sürat hareketi motorla beraber yatmada başın vücutla bir hizada olmasını mantıklı gösterse de yanlıştır. Gözlerinizin vücudunuzun denge sistemini önemli parçası olduğunu unutmayın. Aslında göz sinirlerinin %20 si beynin beden-denge sistemine bağlıdır. Bu gözlerin ufukla dikey oryantasyonda olması gerektiği anlamına gelir. Aksi takdirde beyne yanıltıcı sinyaller gönderirler. Baş seviyenizi muhafaza etmenin bir diğer avantajı da dönüşün daha ötesini görebilmektir.

Gözleriniz, sağlam veya gözlük kullanıyorsunuz fark etmez aşağıdaki egzersizlerle görüş zayıflıklarınızı fark edip görüşünüzü bir derece iyileştirmek mümkündür.

Tarama:

Oynayan herhangi bir objeyi (tenis topu, pinpon v.s.) takip etmek tarama yeteneğinizin gelişmesine iyi gelir. Video oyunları da gözlerin eş zamanlı hareket kabiliyetinin gelişmesinde etkilidir. Tabi motor kullanımı da göz merceklerini devamlı hareket ettirir. Yakından uzağa devamlı tararsınız. Hız arttıkça tarama kritik bir hal alır çünkü sizin etkili görüş alanınız küçülür.

Sadece gözlerinizi hareket ettirin. Başınızı oynatmak görüş alanınızı buğulandırır. Bir şeye kilitlenmemek için iki saniyeden fazla bakışınızı aynı yerde tutmayın.

Taramanın önemli bir kısmı da değişik mesafelerdeki objelere odaklanabilmektir.

Odaklanmak için basit bir egzersiz; gazete başlıklarından bir harf kesin ve harfi göz seviyenize gelecek şekilde duvara yapıştırın. Sonra gazeteden çerçeveli küçük bir reklam kesin. Duvardan 2.5-3.5 metre arası bir uzaklıkta durun, reklamı göz seviyenize getirin ve harfleri netlikleri bozulana kadar yüzünüze yaklaştırarak okuyun. Şimdi duvardaki harfe odaklanın. Bu tekniği çalışmak sizin yakından uzağa odaklanmanızı değiştirme yeteneğinizi geliştirecektir.

Çevresel(periferik) görüş:

İleriye bakarken aynı zamanda iyi bir çevresel görüntü alabilme ihtiyacı motor görüşünün kritik bir başka yönüdür. Siz dar merkezi görüşünüzün dışında yatan tehlikeleri tespit edecek yan görüşe(periferik-peripheral) de bağımlısınız.

Çevresel görüntü egzersizi; iki elinizle birer kalem yada benzeri objeleri tutun. Kollarınızı iki yana açarak uzatın. Eğer iyi bir çevre görüşünüz varsa bu objeleri direk olarak tam ileri bakar haldeyken gözlerinizin köşelerinden görebilmelisiniz. Pratikle çevresel görüş sınırlarınızı genişletebilirsiniz.

Derinlik algılaması:

Derinliğin görsel algılanması sizin bir şeyden olan uzaklığınızı hesap etmenizde önemli bir kavramdır.

Deneme ve egzersiz; Aşağı yukarı 1.5/2 metrelik bir sarmal ipliği üç değişik renkte düğmeden yada boncuktan geçirin. Düğmeleri/boncukları eşit aralıklarda ipliğe sabitleyin. İpin bir ucunu göz seviyenizde bir yere sabitleyiniz. Serbest ucu gergince burnunuza doğru çekerek en yakın düğme yüzünüzden en fazla 30 cm uzaklıkta olacak şekilde tutunuz. Eğer gözleriniz birlikte çalışıyorsa ilk düğmeye odaklandığınızda ‘V’ görmeniz gerekir; iki iplik düğmede birleşiyor gibi görünmelidir. Şayet sizin derinlik algılamanız bozuksa ‘V’ düğmenin önünde veya arkasında belirecektir. Bu hareketi ikinci ve üçüncü düğmelerle de deneyin. Bu egzersiz gözlerinize birlikte çalışmayı öğretecektir.

Periferik görüş çevresel görüş yani merkezin dışındaki görüştür. Görüşün sınırlarıdır. Retinanın dış kenarları görüntüyü alır buna yanal-sol ve yanal-sağ denir. Bu sizin yanları görüşünüzdür.
Günlük beta bilinç dediğimiz halde noktasal (foveal) dar, keskin görüşümüzü kullanırız. Önümüzdeki bir noktaya konsantre oluruz. Gazete okurken, bilgisayarda gezinirken, birisiyle konuşurken yazı yazarken bu görüşümüzü kullanırız. Beyin bu görüşü tetikler.
Dar görüşümüzü kullanırken yanal-sol ve yanal-sağı filtre ederek kapatırız.
Periferik (peripheral) görüşte ise yanal-sol ve yanal-sağla beraber merkez noktanın altını ve üstünü de görürüz. Her bir gözümüzdeki altı göz kasının (4 adet rectus ve 2 adet oblique) bir veya bir kaçını kullanarak ya dar ama keskin yada geniş ama yumuşak görüşü seçeriz. Dar görüş aşağı yukarı 6 harf genişliğindedir, standart bir kelime genişliği halbuki peri ferik görüş 36 harf genişliğindedir yani 6 kelime genişliğindedir.
Kırsal alanlarda buğday tarlalarının rüzgarla uçuşan başaklarını izlerken yada kıyı ışıklarından uzakta denizde gökyüzünü ve yıldızları seyrederken periferik görüş devrededir ve gittikçe kontrolü tam olarak ele alır. Bu çok dinlendirici bir şeydir aslında. Nefes alışımız bile ritmikleşir ve stres atarız.
Hızlı okuma tekniğinin de esasını teşkil eden bu gerçekle dar görüşle ki kelimeler ardışık okunur dakikada en iyi durumda 200 kelime okunabilirken; periferik görüşle, dikey olarak ve görüntü alma şeklinde bakarak okumak öğrenildiğinde dakikada 1200 kelimeye çıkılabilinmektedir.
Motor kullanırken peri ferik görüş çok önemlidir. Dar görüşünüzle peri ferik alanınız içine giren olayları dikkate alın ve stratejinizi yaparak devam edin. Hiçbir nesneye yada olaya iki saniyeden fazla bakışlarınız kilitlenmesin. Bakışlarınızla daima yukarıdan aşağıya ve sağdan sola tarama yapın. Gözlerin sabit kalması tehlikelidir. Bir müddet sonra bakar körlük dediğimiz olgu başlar.
Hayvanların retinasının yanlarında insanlara kıyasla daha fazla hücre bulunur. Bu durum bilhassa gece avcılarının gece görüş kabiliyetlerinin üstün olduğu anlamına gelmektedir. Ancak renk ayırt etme yeteneği azalmaktadır. Periferik görüş kullanımı geliştirilebilir ancak kendi doğal yapısının ötesine götürülemez.